Araba Tutması Nedir ve Nasıl Önlenir?

Araba tutması, esas olarak mide bulantısı ile sonuçlanan ve bir arabanın, uçağın veya teknenin hareketinden kaynaklanan bir denge bozukluğudur. Deniz tutması, araba tutması ve hava tutması gibi farklı şekillerde de ifade edilir.

Bu, tatsız ama geçici bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri genellikle hareket durduğunda azalır ve dört saat sonra kaybolur. Ancak bazıları bundan daha uzun süre etkilenebilir. Nadir de olsa bazıları birkaç gün boyunca rahatsızlık hissedebilir.

Araba tutmasının sebepleri nelerdir?

Araba tutması vücudun dengeyi algılamasıyla ilgilidir. Aşağıdaki duyusal alıcılarımız hareketlerimiz ve konumumuz hakkında vücudumuza bilgiler verir:

• İç kulak: Hareket yönünü ve bulunduğumuz konumunu kontrol eder.
• Gözler: vücudun olduğu yeri ve hareketlerin yönünü gözlemler.
• Ciltteki baskı, kas ve eklem sensörleri: vücudun zemine temas ettiği kısımları ve hareketleri, karşılıklı ilişkilerini ve yerçekimi ile ilişkilerini hisseder.

Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) bu bilgileri işler. Merkezi sinir sistemi birkaç duyu alıcısından çelişkili bilgi aldığında araba tutması meydana gelir. Örneğin, arabada kitap okursanız, kulağınız arabanın hareketini iletir, ancak gözleriniz yalnızca kitabın sabit duran sayfalarını görür. Bu merkezi sinir sistemi için kafa karıştırıcı bir durumdur ve mide bulantısını tetikler.

Araba tutması kimlerde görülür?

Araba tutması oldukça yaygındır. Küçük çocuklarda daha yaygındır ve büyüdükçe genellikle yok olur.

İç kulaktaki denge merkezinin hassasiyeti bazı ailelerde daha fazladır.  Bu yönüyle kalıtsal özellik gösterebilir. Bununla birlikte her hangi bir araca bindiğinde midesi bulanan kişilerin diğer araçlarda da bununla karşılaşması olağandır.

Araba tutmasının belirtileri nelerdir?

• Bulantı
• Kusma
• Baş dönmesi
• Soğuk terleme
• Solgunluk

Araba tutmasının tedavisi nedir?

Antihistaminikler sıklıkla hareket hastalığını önlemek ve tedavi etmek için kullanılır çünkü iç kulaktaki uyarılmayı azaltırlar. Bu ilaçlar belirtilerden önce alındığında etkilidirler.

Araba tuttuğunda uzanıp birkaç yudum su içmek normale dönmek için yardımcı olabilir. Hatta mümkünse uyumayı denemek gerekir. Bazıları nane pastilleri ya da zencefil kapsülleri alarak rahatlayabiliyor.

Araba tutması nasıl önlenir?

1. Kendinizi, gözleriniz ve iç kulağınız aynı hareketi görüp hissedecek şekilde konumlandırın. Arabada önde oturun ve önünüzdeki manzaraya bakın. Teknede gidiş yönüne göre oturun ve ufka bakın.  Uçakta, pencerenin yanında bir koltuk seçin ve manzarayı izleyin.

2. Aracın en az hareketli yerine oturmaya dikkat edin. Örneğin otobüslerde, teknede ya da uçakta (kanat hizası) orta bölüme oturun.

3. Görüş alanınıza yakın bir yere odaklanmanızı gerektirecek bir şey yapmayın. Örneğin kitap okumayın ya da telefonda bir şeyler okumayın.

4. Seyahat esnasında geriye bakmamaya dikkat edin.

5. Araba tutmasına yatkın birine bakmayın ya da onunla konuşmayın.

6. Biraz temiz hava almaya çalışın. Örneğin arabada pencere açın, teknede güvertede gezinin.

7. Seyahatiniz sırasında ve 24 saat öncesinden yağlı yiyeceklerden, alkollü ve gazlı içeceklerden kaçının.

8. Seyahate çıkmadan önceki gece yeterince uyuduğunuzdan emin olun.

9. Tekne ile seyahat etmekten kaçının.

10. Lunaparklardan uzak durun.

11. Araba tutması için seyahate çıkmadan önce doktorunuz veya eczacınızın önerdiği bir ilaç alın.